OSI (Open Systems Interconnection) modelini ISO (International Organization for Standardization) geliştirmiştir. Amaç iki bilgisayar arasındaki iletişimin nasıl olacağını tanımlamaktır. 1978 yılında ilk defa ortaya çıkarılan bu standard 1984 yılında yeni bir düzenleme yardımıyla OSI (Open System Interconnect) referans modeli olarak yayınlanmıştır. OSI öncesindeki dönemde, yalnızca bilgisayar donanımı üreten kuruluşlara özgü ağlar vardı. Bu ağların özellikleri, çoğunlukla yalnızca o üreticinin donanımının bağlanmasına izin verecek biçimde tanımlanmıştı. Onlardan ayrı olarak OSI, çeşitli üreticilerin ürünlerinin bağlanabileceği bir ağ için, bir sektör etkinliği olarak ortaya çıkmıştır. OSI Modeli herhangi bir donanım ya da bilgisayar ağı tipine göre değişiklik göstermemektedir. OSI’nin amacı ağ mimarilerinin ve protokollerinin bir ağ ürünü bileşeni gibi kullanılmasını sağlamaktır.
- Fiziksel Katman
Fiziksel katman, verilerin kablo üzerinde alacağı yapıyı tanımlar. Veriler yavaş yavaş iletilir. Bu katman, bir ve sıfırların elektrik, ışık veya radyo sinyallerine nasıl dönüştürüleceğini ve iletileceğini tanımlar.
- Veri İletim Katmanı
Veri bağlantısı katmanı, fiziksel katmana erişmek ve kullanmak için kurallar belirler. Bu katmanda, Ethernet veya Token Ring olarak bilinen erişim yöntemleri çalışır. Bu erişim yöntemleri, verileri kendi protokollerine göre işler ve iletir. Veri bağlantı katmanında, veriler ağ katmanından fiziksel katmana gönderilir. Bu aşamada, veriler belirli parçalara ayrılır. Bu parçalara paket veya çerçeve denir. Çerçeveler, belirli bir denetimde veri gönderilmesini sağlayan paketlerdir.
- Ağ Katmanı
Ağ katmanı, veri paketinin farklı bir ağa gönderilmesi gerektiğinde yönlendiricilere bilgi ekleyen katmandır. Bu katmandaki veriler bir paket olarak taşınır.
- Taşıma Katmanı
Verileri üst katmanlardan ağ paketi boyutuna böler. TCP, UDP, SPX protokolleri bu katman üzerinde çalışır. Bu protokoller ayrıca hata kontrolü gibi görevleri de yerine getirir. Bu katmandaki veriler bir segment olarak taşınır. Taşıma katmanı üst katmanlara taşıma hizmeti sağlar ve ayrıca ağın hizmet kalitesini iyileştirir (QoS – Hizmet Kalitesi).
- Oturum Katmanı
Oturum katmanında, iki bilgisayardaki uygulama arasındaki bağlantı yapılır, kullanılır ve sonlandırılır. Bir bilgisayar aynı anda birden fazla bilgisayarla iletişim kurduğunda, gerektiğinde doğru bilgisayarla konuşabilmesini sağlar.
- Sunum Katmanı
Sunum katmanının en önemli görevi yollanan verinin karşı bilgisayar tarafından anlaşılacak şekilde çevrilmesidir. Bu sayede farklı programların birbirlerinin verisini kullanabilmesi mümkün olur.
Sunum katmanı uygulama katmanına verileri yollar daha sonra bu katmanda verinin yapısı, biçimi ile ilgili düzenlemeler yapılır, verinin formatı belirlenir.
- Uygulama Katmanı
Uygulama katmanı, bilgisayar uygulaması ile ağ arasında bir arayüz sağlar. OSI katmanları arasında sadece bu katman diğer katmanlara da hizmet etmez. Uygulamalar ağ üzerinde çalışacak şekilde sağlanır.
GÜRCAN ALTAŞ
